Türkiye'nin Ovaları
TÜRKİYE'NİN OVALARI
Çevresine göre alçakta kalan eğimsiz veya çok az eğimli olan düzlüğe ova denir. Ovalar önemli tarım ve yerleşme alanı olup Türkiye arazisinin yaklaşık 1/ 3’ünü oluşturmaktadır,
Türkiye’de ovalar ülkemizin hemen her yerinde bulunmaktadır. Bazı ovalarımız deniz seviyesinde iken bazı ovalarımız 2500 metre yükseltide olabilir(Yüksekova). Kıyı ovalarının yüksekliği 500 metrenin altındadır. İç kesimlerdeki ovalar, Harran, Altınbaşak ve Ceylanpınar dışındakilerin yükseklikleri 500 metreden fazladır.
Ülkemizdeki ovalardan bazıları da volkanik olaylar sonucu çevreyeyayılan lavların oluşturduğu düzlüklerin alüvyonlarla kaplanması sonucu oluşmuştur. Malazgirt ve Çaldıran ovaları bu şekilde meydana gelmiştir.
Ülkemizdeki ovaların oluşumları farklı nedenlere dayanmaktadır. Bunlar;
- akarsu aşındırma-biriktirme faaliyetleri ile
- yer hareketleri yani tektonizma ile
- karstlaşma ile oluşmuşlardır.
1- Akarsu aşındırma-biriktirme faaliyetleri ile
Delta Ovaları:Akarsuyun aşındırarak taşıdığı alüvyal malzemeleri deniz kıyısına biriktirmesi(akarsu taşimasının bittiği yer) sonucu oluşur.
Başlıca delta ovalarımız şunlardır:
Ege Kıyılarında; Büyük Menderes Nehri Balat Ovası’nı, Küçük Menderes Nehri Selçuk ve Efes ovalarını, Gediz Nehri Menemen Ovası’nı, Bakırçay Nehri ise Dikili Ovası’nı oluşturmuştur.
Akdeniz Kıyılarında; Seyhan ve Ceyhan nehirleri Çukurova’yı-en büyük delta ovamız-(bu bölge aynı zamanda tektonik çöküntü alanıdır ve halen çökmeye devam etmektedir), Göksu Nehri Silifke Ovası’nı oluşturmuştur.Bu ovalarımızdan olan Antalya Ovası, diğer ovalara göre farklı bir özelliğe-basamaklı bir yapıya- sahiptir. Ovanın kuzeyindeki karstik alanlardan denize doğru akan suların taşıdığı kireçlerin üst üste çökeltmesiyle bölgede çok geniş travertenler oluşmuş, bu alanın zamanla alüvyonlarla kaplanması sonucu Antalya Ovası meydana gelmiştir.
Karadeniz Kıyılarında; Kızılırmak Nehri Bafra Ovası’nı,Yeşilırmak Nehri Çarşamba Ovası’nı oluşturmuştur.
2-Yer hareketleri yani tektonizma ile
Tektonik Ovalar: Faylanmaya bağlı olarak ortaya çıkan çöküntü alanlarının akarsuların getirdiği alüvyonlarla dolması sonucu tektonik ovalar oluşmaktadır.
Kuzey Anadolu Fay Hattı Üzerinde; Gönen, Bursa, İnegöl, Yenişehir, Pamukova, Orhangazi, Gemlik, Bolu, Düzce, Suluova, Taşova, Vezirköprü, Turhal, Erbaa, Niksar, Erzincan, Erzurum ve Pasinler ovası yer alır.
Batı Anadolu Fay Hattı Üzerinde; Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderes ovaları yer alır.
Doğu Anadolu Fay Hattı Üzerinde; Amik, Kahramanmaraş, Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Karlıova, Malazgirt ve Erzurum gibi ovalar yer alır.
İç Anadolu’da; Ankara, Aksaray, Konya, Kayseri, Eskişehir, Develi, Çubuk ovaları yer alır.
Güneydoğu Anadolu’da;Ceylanpınar, Suruç, Birecik, Harran (Altınbaşak) ovaları yer alır.
3- Karstik faaliyetler sonucu oluşan ovalar
Karstik Ovalar (Polye ovaları): Kalkerli arazinin yaygın olduğu bölgelerde oluşmuş olan ova çeşididir.
Akdeniz Bölgesinde karstik araziler geniş yer tutar.Elmalı, Kestel, Korkuteli, Tefenni, Acıpayam ve Muğla ovaları karstik ovalara örnek teşkil etmektedir.
Türkiye’deki ovalardan bazıları da 3. Zaman'nın(Senozoik’in) Tersiyer dönemindeki göl tabanlarında oluşmuştur. Bu alanlardaki göllerin kurumasıyla meydana gelen ovaların başlıcaları Konya, Ereğli, Aksaray ve Akşehir’dir,
TÜRKİYE HARİTASI ÜZERİNDE OVALARIMIZ
OVALARDAN FAYDALANMA
EK KAYNAKLAR
Türkiye'nin yer şekilleri haritası
http://cografyaharita.com/haritalarim/2bturkiye-yer-sekilleri-haritasi2.png
Görsel http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/turkiye_ovalari.pdf
Konu sınavı http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/ovalarimiz.pdf
Haritahttp://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/turkiye_dilsiz_haritasi.jpg
Ovalarımız http://cografyaharita.com/haritalarim/4jturkiye_dilsiz_ovalar_haritasi.png
Anasayfa
