• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/profile.php?id=100001891930624
  • https://twitter.com/Suleymanshen
  • https://www.instagram.com/ders.cografya
  • https://www.youtube.com/@cografyatvsuleymansen
Menü Başlıkları
Tanıtım/reklam




Takvim
Tanıtım-Reklam

Tanıtım/Bilgilendirme

Türkiye'nin Dağları

TÜRKİYE'DE DAĞLAR

- Türkiye son derece dağlık bir ülkedir.Türkiye ortalama 1132 metrelik bir yükseltiye sahiptir. 
- Yükselti, genel olarak kıyılardan iç kesimlere ve batıdan doğuya doğru artar.(aşağıdaki şekilde gösterilmiştir) 
- Türkiye, Alp-Himalaya Dağ Kuşağı üzerinde yer alır. Dağların büyük bölümü, levhaların (Avrasya levhası ile Arabistan levhalarının) tortul tabakaları sıkıştırması ve bunun sonucunda kıvrılan kütlelerin yükselmesiyle oluşmuştur. Sıradağlar şeklinde uzanan bu dağların en önemlileri Kuzey Anadolu Dağları ile Toros Dağları'dır.
- Türkiye'de  dağlar, genel itibarıyla sıra hâlinde ve birbirine paralel olarak uzanır.(kuzeyde ve güneydeki dağ sistemleri bunlara örnektir)
- Türkiye'nin iç kesimlerde koni şeklinde volkanik dağlar bulunur. Anadolu’daki(İç Anadolu ve Doğu Anadolu başta olmak üzere) volkanik dağlar, III. Jeolojik Zamandaki volkanik faaliyetler sonucu oluşmuştur. Bu faaliyetler, volkanik malzemeyi (lav, kül, cüruf, tüf vb.) üst üste biriktirerek Türkiye'deki en yüksek dağların oluşmasına neden olmuştur. Ağrı, Tendürek, Süphan ve Nemrut dağları Doğu Anadolu'da; Erciyes, Melendiz, Hasan dağları ile Karadağ ve Karacadağ da İç Anadolu'da yer alan volkanik dağlara örnek verilebilir

 - Türkiye'nin batı kesimlerde ise fay kırılmaları ile oluşan horst şeklinde dağlar bulunur. Bu dağlar, kırılmaya (faylanma) bağlı olarak çöken grabenlerin çevresindeki yüksekte kalan kütlelerdir. Özellikle Batı Anadolu’da bulu nan Yunt Dağı, Bozdağlar ve Aydın Dağları horst adı verilen dağlara örnek verilebilir 

- Akdeniz  ve  Karadeniz’e  paralel  olarak  uzanan  dağ sıraları kıvrılma sonucu, Ege Denizi’ne dik olarak uzanan dağlar ise kırılma sonucu oluşmuştur. Volkanizma sonucu oluşan dağlar Türkiye’nin iç kesimlerinde ve doğusunda daha geniş alan kaplar,

- Türkiye yüz ölçümünün yaklaşık yarısını dağlar oluşturur,
-  Kuzey Anadolu Dağları’nın en yüksek yerleri doğuda Kaçkar Dağları üzerinde yer almaktadır (3971 m),
- Türkiye’nin güneyinde kıyıya paralel olarak uzanan Toroslar, ülkemizin  güneydoğusunu  kuşatarak  Güneydoğu Toroslar adını  almaktadır.  Torosların  en  yüksek  zirvesi  Aladağlar’dır (3756 m). Güneydoğu Torosların en yüksek zirvesi olan Buzul Dağı  (4135  m),  aynı  zamanda  kıvrım  dağlarının  en  yüksek noktasıdır,

 

1-Orojenezle Oluşan Dağlar: Levhalar arasında milyonlarca yılda tortullar birikir. Levhaların birbirine yakınlaşması durumunda sıkıştırılan tortullardan yumuşak kütleler kıvrım dağlarını sert kütleler ise kırıklı dağları oluşturur

a) Kırıklı Dağlar
    Batı Anadolu’da Kaz Dağları, Madra Dağları, Yunt Dağları, Bozdağlar, Aydın Dağları, Menteşe Dağlar

b)   Kıvrımlı Dağlar
    İç Batı Anadolu Dağları Türkmen Dağı, Emir Dağı, Murat Dağı, Babadağ, Spil Dağı, Yamanlar Dağ

   Güney Anadolu Dağları Toros Dağları, Sultan Dağları, Bey Dağları, Geyik Dağları,  Aladağlar, Tahtalı Dağları, Bolkar Dağları, Binboğa Dağları

   İç Anadolu Dağları Elmadağ, Tecer Dağları, Demirkazık Dağı, 

   Kuzey Anadolu Dağları Yıldız Dağları(1031m), Küre Dağları(2019m), Ilgaz Dağları(2546m), Köroğlu Dağları(2499m), Canik Dağları(1194m), Giresun Dağları(3038m), Kaçkar Dağı(3932m), Mescit Dağı(2329m), Yalnızçam Dağları(3202m), Kop Dağ

  Doğu Anadolu Dağları Mercan (Munzur) Dağları(3293m), Palandöken Dağı, Bingöl Dağları, Allahuekber Dağlar

2. Volkanizma ile Oluşan Dağlar

Volkanik püskürme sonucu biriken kül, lav, volkan bombası gibi maddeler birikerek volkan konilerini ve volkanik dağları oluşturur. Volkanik dağlar daha çok İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yer alır.

    Güneydoğu Anadolu’da Karacadağ,

    Ege’de  Kula kül konileri

    Doğu Anadolu’da Nemrut Dağı, Süphan Dağı, Tendürek, Ağrı Dağı, 

    İç Anadolu’da  Karadağ, Karacadağ, Hasandağı, Melendiz Dağı, Erciyes Dağı,

 


                   Türkiye'de dağların batı doğu profili


               Türkiye'de dağların kuzey-güney profili

Türkiye'nin bu durumuna "yükseltinin etkisi" deniliyor ve çeşitli sonuçlara etki ediyor. 
* İklim(sıcaklık değerlerine, yağış değerlerine, mevsim sürelerine, nem değerlerine, ışınların tutulma değerlerine), 
* Ekonomik değerlere(tarım yapısına, ürün çeşitliliğine, hasat zamanlarına, ekim sıklığına,hayvancılığa, hayvancılık özelliğine), 
* Ulaşıma(karla kaplı gün sayısına, yolların ulaşım için uygunluk özelliğine),
Nüfus yapısına( göç hareketlerine, kadın-erkek sayısına, yaşıl-genç yapısına, eğitim yapısına), 
* Bitki örtüsüne(ağaç-çalı-ot özelliğine, orman üst sınırına, vahşı yaşama, bitkilerin özelliğine,)

Yükseltinin renklerle gösterilişi


TÜRKİYE DAĞLARININ  EĞİM VE YÜKSELTİ YÜZDELERİ

* Dağların Oluşumu , dağ oluşum sistemleri,
* Dağların ortaya çıkışı, jeolojik zamanlar içerisindeki   etkileri,
* Dağların zaman içerisindeki değişimi,
* Dağların çevreye olumlu-olumsuz etkileri, 
* Dağ-su ilişkisi,
* Dağların iklime olumlu-olumsuz etkileri, 
* Dağların insan sağlığına etkisi,
* Dağların insan hayatına olumlu-olumsuz etkileri, 
* Dağların zaman içinde değişen fonksiyonları,
* Dağ- yer altı kaynak (madenler)ilişkisi,
* Dağ-yaban hayat ilişkisi,
* Dağlar ve Orojenez,
* Dağlar ve Yer kabuğu Levhaları ve bu Levhaların
   hareketleri,sonuçları,
* Dağlar ve Volkanizma, 
* Volkanizmanın olumlu-olumsuz etkileri,
* Tortullaşma, tanımı, oluşumu, "görünen gerçekleri",
* Akarsuların dağlar üzerindeki etkileri,
* Akarsuların dağlar üzerinde oluşturduğu şekiller,
* Dağ-ekoloji-döngüler ilişkisi,
* Dağların bir bölgeye, şehre etkileri(ekonomik anlamda),
bunlara pek çok  şey ilave edilebilir ama en azından yukarıda verilmiş başlıkları    BU KONU ÇERÇEVESİ İÇERİSİNDE  öğrenmeye çalışırsak bize daha yararlı bilgiler sağlayacaktır.


EK KAYNAKLAR

Konu videosu izle24dkhttps://www.trtizle.com/sinif10/10-sinif-cografya/ders-20-turkiyedeki-ana-yer-sekillerinin-temel-ozellikleri-ve-dagilislari-3937170

Konu videosu izle12dkhttps://www.trtizle.com/sinif10/10-sinif-cografya/ders-21-haftanin-ozeti-turkiyedeki-ana-yer-sekillerinin-temel-ozellikleri-ve-dagilislari-3977121

Konu videosu izlehttps://www.youtube.com/watch?v=LbOLr1flnuw

Türkiye'nin yer şekilleri haritası



Konu hakkında metin oku

Öz değerlendirme Bölümü; Konu sınavını yaparak kendinizi değerlendirbilirsinizı 
 

 

Anasayfa


Yorumlar - Yorum Yaz
Belki bir gün...

Kendin için,ailen için, devlet için ve hatta dünya için daha da önemlisi insanlık için kendini çok iyi yetiştir, geleceğe iyi hazırlan. Zira bunlardan biri, belki bir gün sana ihtiyaç duyabilir. 
            Süleyman ŞEN

VİZYONUMUZ
Dünya'yı bilen, onu önemseyen, barışçıl bireyler yetiştiriyoruz.
MİSYONUMUZ
Görevimiz; rehberi bilim olan, araştıran, sorgulayan, öğrenen ve kendini gerçekleştiren, hoşgörü ve manevi değerleri yüksek, toplumsal çürümeye panzehir olmuş, insanlığın olgunlaşmasını hızlandıran, evrensel değerleri fark etmiş ve içselleştirmiş, yaşanabilir bir dünya taraftarı olan bireylerin yetişmesine katkı sağlamaktır.
Anket
Sizce okul başarısızlığının nedeni nedir?
Hava Durumu
Site Haritası
Kamu Spotu

 

 

 

Tanıtım/Bilgilendirme

ATATÜRK FİLMİ 1-2