Denizler
Denizler kıta kenarlarında orojenik veya epirojenik hareketlerle oluşmuş çukurların sularla dolması ile oluşurlar.
Bütün denizler okyanusların bir parçasıdır ve okyanusların alanına dahil edililirler.
- Kenar Denizler:Kıtaların kenarında yer alan, okyanuslardan adalarla ayrılmış ancak geniş boğazlarla okyanuslara bağlantısı olan denizlere kenar deniz adı verilir.
Kenar denizlere örnekler
Karayip Denizi, Çin Denizi, Doğu Çin Denizi, Japon Denizi
- İç Denizler: Okyanuslara boğazlar aracılığıyla bağlantısı olup kıta içlerine sokulan denizlere de iç deniz denir.
İç denizlere örnekler
Karadeniz, Marmara Denizi, Azak Denizi, Cava Denizi, Selebes Denizi,
- Ara Denizler:Anakaralarla çevrelenmiş, okyanusa dar su yolları veya boğazlarla bağlanan denizlere ara deniz adı verilir.
Ara denizlere örnekler
Akdeniz, Basra Körfezi, Kızıldeniz
Kıta Sahanlğı(Şelf): Ana karanın denizlerin altında devam eden bölümdür. Yani denizlerin ana karaya yakın olan sığ(derin olmayan) yerleridir. Bu alan genellikle kıyıdan itibaren - 200 metre derinliğe kadar devam eden su altında kalmış kara parcalarıdır.
Kıta Sahanlığını dar/geniş olması
Kıta sahanlığının geniş olduğu yerler kıyı arazilerinin fazla yüksek olmadığı yerlerdir, dar olan yerler ise dağların kıyının hemen gerisinde başladığı ve yükseltisi fazla olan yerlerdir.
Karasuları: Uluslararası hukuk kurallarına göre ve belli anlaşmalarla belirlenmiş, bir ülkenin kıyı boyunca kendi eğemenliğinde bulunan deniz sahalarıdır.
Karasuları mesafesi genelde 12 mil(1deniz mili= 1842 metre)dir ancak bu durum adaların varlğına göre değişir, 3 mil, 6 mil gibi. Bu durum sık sık Türkiye ile Yunanistan arasında sorun olmaktadır.(Yunanistan karasularını 6 milden 12 mile çıkarmak istemesi sorun olmakta)
Açık Deniz: Karasuları dışında kalan bütün deniz veya okyanuz bölümlerine denir.
DENİZLERİN ÖZELLİKLERİ:
Sıcaklık
Tuzluluk
Akıntılar
DENİZLER İLE OKYANUSLAR ARASINDAKİ FARKLAR
- Okyanuslar, denizlere göre daha büyük ve derindirler,
- Okyanuslar, karaların sıcaklık koşullarından daha az etkilenirler,
- Okyanusların tuzluluk oranları daha az değişir, tuzluluk oranları okyanuslarda genellikle ‰33-37, denizlerde ise ‰10-43 arasında değişmektedir.
- Okyanuslarda dalga, gelgit ve akıntı gibi su kütlelerinin oluşturduğu hareketler, denizlere göre daha belirgin ve etkili olmaktadır.
DENİZLERİN ETKİLERİ ve DENİZLERDEN FAYDALANMA
Iklime
Canlı hayatına
Atmosfere
Ekonomiye
Ulaşıma
DENİZLERİ BEKLEYEN TEHLİKELER
Denizlerde Kirlilik
Kimyasakl Atıklar
Çöpler ve Plastik Atıklar
Denizlerdeki Kirliliğin İnsan Hayatına, Canlı hayatına Etkileri
Denizlerhttp://cografyaharita.com/haritalarim/1bdunya-okyanus-denizler-haritasi.png
Boğazlarhttp://cografyaharita.com/haritalarim/1bdunya-bogazlar-kanallar-haritasi.png
DENİZLERİN TEMİZ KALMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
BAŞLICA DENİZLER
| Sıra | Denizin Adı | Bağlı olduğu okyanus | Alanı .000 | Kıta Bilgileri |
| 1- | Kuzey Buz Denizi (Artik Okyanusu) | Asya- Kuzey Amerika | ||
| 2- | Antartika Denizi (Weddell Denizi) | Antartika kıtası | ||
| 3- | Akdeniz | Afrika, Avrupa, Asya | ||
| 4- | Bering Denizi | Asya-K. Amerika | ||
| 5- | Karayip Denizi (Antil Denizi) | Amerika | ||
| 6- | Meksika Körfezi | Amerika | ||
| 7- | Ohotsk Denizi | Asya | ||
| 8- | Güney Çin Denizi | Asya | ||
| 9- | Hudson Körfezi | K.Amerika | ||
| 10- | Japon Denizi | Asya | ||
| 11- | Kuzey Deniz | Avrupa | ||
| 12- | Kızıldeniz | Asya-Afrika | ||
| 13- | Baltık Denizi | Avrupa | ||
| 14- | Karadeniz | Asya- Avrupa | ||
| 15- | Alaska Körfezi | K. Amerika | ||
| 16- | Umman Denizi | Asya | ||
| 17- | Bengal Körfezi | Asya | ||
| 18- | Basra Körfezi | Asya | ||
| 19- | Baffın Körfezi | K.Amerika | ||
| 20- | Barents Denizi | K. Avrupa | ||
| 21- | Doğu Çin Denizi | Asya | ||
| 22- | Arafura Denizi | Avusturalya | ||
| 23- | Gine Körfezi | Afrika | ||
| 24- | Manş Denizi | Avrupa | ||
| 25- | Andaman Denizi | Asya | ||
| 26- | Norveç Denizi | Avrupa | ||
| 27- | Selebes Denizi | Asya | ||
| 28- | Cava Denizi | Asya | ||
| 29- | Solomon Denizi | Avusturalya | ||
| 30- | Timor Denizi | Avusturalya | ||
| 31- | Kara Denizi | Kuzey Asya | ||
| 32- | Beyaz Deniz | Kuzey Avrupa | ||
| 33- | Banda Denizi | Asya-Avusturalya | ||
| 34- 35- | Sarı Deniz Ross Denizi | Asya Antartika |
Daha fazlasını öğren deniz kirliliği konusunda önemli kitap
https://tudav.org/wp-content/uploads/2021/08/deniz_kirliligi.pdf
Konu etkinliği http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/denizler.pdf
Anasayfaya dön
Yorumlar - Yorum Yaz
