• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/profile.php?id=100001891930624
  • https://twitter.com/Suleymanshen
  • https://www.instagram.com/ders.cografya
  • https://www.youtube.com/@cografyatvsuleymansen
Menü Başlıkları
Tanıtım/reklam




Tanıtım/Bilgilendirme

Tanıtım-Reklam

Takvim

Biyoçeşitlilik

Biyosfer; hava, su, toprak ve canlılardan oluşan yaşam alanlarına biyosfer diyoruz.

Sayı; yeryüzünde 1 milyon üzerinde hayvan, 500.000 üzerinde bitki türü bulunmaktadır ve bu canlıların yaşam ortamları birbirinden farklıdır.

İlk Canlılar

İlk canlılar 1.2 milyar yıl önce ortaya çıktılar. Bu ilkel canlılara tek hücreli canlılar yani prokaryat canlılar denir. Gelişmiş canlılar ise 540 milyon yıl önce Birinci Jeolojik Zamanda(Paleozoik) başlamıştır. 250 milyon yıl önce Dinazorlar, 65 milyon yıl önce mamutlar ve 1.8 milyon yıl önce de insan yaşamaya başlamıştır.

Biyosferde çeşitli canlı türleri yaşar, canlılardan bazıları yalnızca suda bazıları yalnızca karada yaşarlar. Bir de hem karada hem suda yaşayan canlılar vardır.

Biyoçeşitlilik(biyolojik çeşitlilik); bir bölgedeki genlerin, ekosistemlerin ve ekolojik olayların oluşturduğu bütüne biyolojik çeşitlilik denir.

Biyoçeşitliliğin zengin olduğu başlıca alanlar

- Ekvatoral bölgedeki tropikal yağmur ormanları

- Sulak alanlar

-Akarsu deltaları

-Tropikal kuşaktaki mercan resifleri

-Muson, savan ve okyanusal iklim bölgeleri

-Sıcak ve soğuk okyanus akıntılarının karşılaştıkları  alanlar

Calıların yaşama imkanı neye bağlıdır?

 Canlıların yaşam ortamını doğal koşullar belirler. Yani canlıların yaşama ortamı o ortamın doğal koşulları belirler.

Biyom; benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran yaşam ortamlarına Biyom denir.

Biyomların Sınıflandırılması

Biyomlar; genel olarak kara ve su biyomu olarak ikiye ayrılır. Kara biyomları çoğunlukla bölgede egemen olan bir bitki örtüsüne göre adlandırılır. Su biyomları ise suyun özelliğine göre tatlı ve tuzlu su biyomları olarak sınıflandırılır.

Habitat; belirli canlı türünün yaşam alanı ise habitat olarak adlandırılır. Biyoçeşitliliğin nedenleri;yeryüzü iklimlerin, bitki örtülerinin, yağış şekillerinin, su kaynaklarının, toprak yapılarının bir birinden çok farklı olmasıdır.

Biyoçeşitliliği sınırlandıran koşullar

Atmosfer basıncının azalması, oksijen oranını azalması, sıcaklığın azalması, nemin azalması, suyun azalması, toprak özelliğinin bozulması gibi nedenler.

Canlılar için en uygun ortamlar

Deniz-okyanuslarda; genellikle ışığın ulaşabildiği 200 metre derinliğe kadar olan kısımlar ile sığ denizler, karalarda da ise 2000 metreye kadar olan yükseltiler canlı yaşamı için uygun yaşam ortamlaeı sunar.

Canlılar için son yaşam sınırları

Deniz ve okyanus tabanlarında son yaşam sınırı net değildir zira okyanuslarımızın %95 araştırılmış değildir. Dünyanızın en derin yerine iki kez inilmiş (Kanadalı yönetmen James Cameron “Dikey Torpil (Deepsea Challenger.)” adlı özel denizaltısıyla 25 Mart 2012 tarihinde Mariana Çukuru'na tek başına inmeyi başardı. 156 dakikada dünyanın tabanına inen, 3 saat incelemelerde bulunan Cameron, beklenenden daha kısa sürede, 70 dakikada yüzeye çıktı) ve istenilen çalışma planlandığı gibi yapılamamıştır. Ama şunu çok iyi biliyoruz ki çok derinlerde yaşayan canlılar tüm kitlesel yok oluşlarda kurtarmış olan çok eski canlılar olabilirler.

Karalarda ise son yükselti 6700 metredir. Bu yükselti de yaşama şansı bulan canlı Himalaya mini örümceğidir.

BİYOÇEŞİTLİLİĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

  










FİZİKİ FAKTÖRLER
Fiziki faktörler, biyoçeşitliliğin oluşmasında çok önemli bir etkiye sahiptir. Canlıların beslenme, büyüme, üreme gibi yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için yeryüzündeki şartların elverişli olması gerekir. En temel faktör ise su ve sıcaklıktır.
*İklim; iklimi oluşturan sıcaklık, yağış, nem, rüzgar gibi iklim elemanları sayesinde biyoçeşitliliğin oluşmasında ve dağılışında belirleyici faktördür. Yeryüzünde benzer bitki ve hayvan topluluklarının dağılışıyla iklim kuşakları arasında uyum vardır. Sıcaklık ve yağış, karalarda yaşayan canlıların dağılışını etkileyen en önemli iklim elemanlarıdır. Sıcaklık ve yağışın bol olduğu yerler biyoçeşitliliğin en geliştiği yerler olurken(tropikal kuşak) bu iki iklim elamanının çok az olduğu yerler ise(kutup çölleri)  biyoçeşitliliğin çok az olduğu yerlerdir.
Işık ve rüzgâr faktörü.Işık; yoğunluk, miktar ve süre bakı mından canlıların yaşam faaliyetlerini etkiler. Bitkilerin çoğu çimlenme ve gelişebilme için ışığa ihtiyaç duyar. Bitkilerin farklı ısı ihtiyaçları olması da biyoçeşitliliği destekler. Örneğin ekvatoral yağmur ormanlarında çok katlı bitkilerin varlığı yine bitkilerin farklı ısı ihtiyaçlarından kaynaklanmaktadır. Rüzgar ise daha kısıtlı bir etkiye sahiptir. Polen ve tohumların taşınmasını sağlayarak bitkilerin yayılışını etkileyen rüzgâr, sıcaklık ve nemi taşıyarak da bitki ve hayvanların dağılışını etkiler.


Hayvanların iklim faktörlerinin değişimlerine verdikleri tepkiler nelerdir?

*Yeryüzü şekilleri(bakı, yükselti ve dağların uzanış yönü); bakı yine sıcaklık değerine etki ettiği için, yükselti keza hem sıcaklık hem de yağış üzerinde etkili olduğu için biyoçeşitliliğin üzerinde etkili olurlar. Dağların uzanış yönü ise karaların nem kaynağı olan deniz ve okyanus kenarlarına bir set görevi yaptığında daha etkili olur. Engebeli olma durumu da iklimi dolayısıyla biyoçeşitliliği artıran bir durumdur. Anadolu buna en tipik örnektir.
*Sular canlılar için hayati bir öneme sahip olmakla birlikte bazı canlıların yaşam alanını oluşturur. Bugün deniz ve okyanuslarda yaşam tam olarak kefşedilmiş değildir. Suların yeryüzüne dağılışı ile canlıların dağılışı arasında sıkı bir ilişki vardır. Canlıların bir kısmı karada, bir kısmı  suda yaşarken bazı canlılar ise hem suda hem de karada yaşayabilme özelliğine sahiptir.
*Toprak, toprak hem canlılara hayat verme hem de bazı canlılara yuva olmak bakımından önemlidir. Ayrıca toprak yapısının faklılığı biyoçeşitlilik üzerinde etkili bir durumdur.
BİYOLOJİK FAKTÖRLER
*İnsan Faaliyetleri ,insanların yeryüzündeki bitki ve hayvanların dağılışına etkisi genelde olumsuz olmakla birlikte olumlu etkileri de olabilmektedir. 

- Aşırı avlanma, bataklıkların kurutulması,

- Ormanların ve otlakların tahrip edilmesi, yerleşime açılması, 

- Evsel ve endüstriyel atıklarının toprağı ve yer altı sularını kirletmesi,

- Fosil yakıtların ise atmosferi kirletmesi, küresel ısnma, 

- Orman yangınları gibi beşerî faaliyetler canlı türlerinin azalmasına, bazılarının ise nesillerinin tükenmesine yol açarak biyoçeşitliliği olumsuz etkilemektedir. Buna karşılık kendi kendimizi kontrol etmek, çevre yasaları çıkarmak suretiyle de olumlu etkileri olabilmektedir.
*Diğer canlılar; besin döngüsü biyoçeşitliğin artmasında çok önemli bir durumdur. Zira bir canlının varlığı diğer canlıların o ortamda bulunmasına vesile olmaktadır. Bu durumda biyoçeşitliliği artıran bir durumdur. 

PALEOCOĞRAFYA FAKTÖRLERİ
* Kıtaların kayması; kıtalar son 250 milyon yıl içinde bir birinden uzaklaşmış ve bu durum kıtaların üzerlerindeki biyoçeşitliliğin dağılmasında çok etkili olmuştur. Mesela aynı tür bitki ve canlıların Afrika'nın batısında ve Güney Amerika'nın doğusunda bulunması bunu destekler. Kıtaların ayrılması kadar birleşmesi de canlıların dağılışını etkilemektedir. Hint Levhası Afrika Levhası'ndan koparak kuzeye hareket etmiş ve Avrasya Levhası ile çarpışarak Dünya'nın en büyük dağ sistemi olan Alp-Himalaya dağ sistemini oluşturmuş ve Afrika'da yaşayan  canlıları Avrasya Kıtasına taşımıştır.
* İklim değişikliği canlıların dağılışını doğrudan etkileyen bir faktördür. Dünya tarihinde beş kitlesel yok oluş yaşanmış, bu kitlesel yok oluşta ancak çok derinlerdeki bazı canlılar hayatta kalabilmişti. Bu kitlesel yok oluşların en temel nedeni iklimde yaşanan değişmelerdir. Değişen iklim koşulları bazı canlıların yeni yaşam alanı bulmak için göç etmelerine, bazılarının yayılış alanlarının daralmasına, bazılarının da nesillerinin tükenmesine neden olmuştur.

Ekosistemlerin Bozulması ve Biyoçeşitliliğin Azalması

Bitki türlerinin tahribi; insanların tarım alanı açmak için ağaçları kesmesi, kasıtlı ve ya kazara oluşmuş orman yangınları-ki ormanlar Dünyamızın akciğerleridir-, insanın doğrudan etkilediği kuraklık ve toprak kirliliği, bitki türlerinin yaşadığı tahribatın ana nedenleridir. Bitkilerin tahribatı insanları etkilediği gibi hayvanları da etkilemektedir.

Hayvan türlerinin azalmasında ve nesillerinin tükenmesinde ise hızlı nüfus artışı ve hayvanların yaşam alanlarının insanlar tarafından işgali, avlanma, orman yangınları, aşırı tüketim, kimyasal atıklar, zirai ilaçlamalar etkili olmaktadır.

Biyoçeşitliliğin hızla azalmasında etkili olan başlıca faktörler; madencilik faaliyetleri, tarımsal faaliyetler, şehirleşme ve artan enerji ihtiyacı şeklinde sıralanabilir.

Ekosistemler neden bozulmamalıdır? Ekosistemlerin doğadaki dengenin korur ve   yaşanabilecek afetlerin asgari oranda gerçekleşmesini sağlar. Örneğin Dünyamızın akciğerleri olan orman ekosistemleri; iklimin düzenlenmesi, havanın temizlenmesi, karbon dengesinin korunması vb. faaliyetlerde oldukça önemli görevler üstlenir.

EK KAYNAKLAR

Başlıca biyomlar görseli

Öz değerlendirme sınavları
Anasayfa



Belki bir gün...

Kendin için,ailen için, devlet için ve hatta dünya için daha da önemlisi insanlık için kendini çok iyi yetiştir, geleceğe iyi hazırlan. Zira bunlardan biri, belki bir gün sana ihtiyaç duyabilir. 
            Süleyman ŞEN

VİZYONUMUZ
Dünya'yı bilen, onu önemseyen, barışçıl bireyler yetiştiriyoruz.
MİSYONUMUZ
Görevimiz; rehberi bilim olan, araştıran, sorgulayan, öğrenen ve kendini gerçekleştiren, hoşgörü ve manevi değerleri yüksek, toplumsal çürümeye panzehir olmuş, insanlığın olgunlaşmasını hızlandıran, evrensel değerleri fark etmiş ve içselleştirmiş, yaşanabilir bir dünya taraftarı olan bireylerin yetişmesine katkı sağlamaktır.
Anket
Sizce okul başarısızlığının nedeni nedir?
Hava Durumu
Site Haritası