TÜRKİYE'DE TARIM

Tarım birincil ekonomik faaliyet olup yaklaşık 10.000 yıldır yapılmaktadır. Ülkemizde Neolitik yerleşmelere merkezlık yapan yerlerden biri olduğu için tarım bu topraklarda on binlerce yıldır yapılmaktadır.
 Tarımsal faaliyetler; topraktan elde edilen tarım ürünlerinin yanı sıra hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık faaliyetlerini de kapsamaktadır.

Topraktan yararlanma şekilleri(2012 verilerine göre yaklaşık oranlar % olarak)
* Tarla olarak (25)  *Bağ bahçe olarak(5)  *Çayır ve mera olarak(18) *Orman olarak(27) *Bunların dışınsa(23)

Türkiye’de tarımsal faaliyetleri ve verimliliği etkileyen başlıca doğal ve beşerî faktörler;

Doğal etmenler;* iklim(bol yağış yeterli sıcaklık olumlu-yetersiz yağış ve düşük sıcaklık ise tarımı oldukça olumsuz etkiler),

*yeryüzü şekilleri(düz alanlar yani ovalar, platolar ve vadi tabanları olumlu, engebeli alanları ise tarımı olumsuz etkiler)

*toprak özellikleri( alüvyal olarak bilinen taşınmış topraklar, çernezyomlar ve su dolaşımına imkan veren topraklar tarımsal üretime olumlu katkı sağlarlar)

Beşeri etmenler ise sulama, gübre kullanımı, toprağın bakımı,  tarımda ıslah ve ilaçlama, makineleşme, pazarlama ve tarımı destekleyen kuruluşlardır.

Tarımda üretimi artırmanın yolları nelerdir? Yukarıda belirtilen beşeri etmenlerin doğru olarak ve zamanında yapılmasıdır.

Türkiye'nin tarım alanları haritası

Türkiye'de başlıca tarım ürünleri

Türkiye'nin orta kuşakta yer alması ve yüzey şekillerinin kısa mesafelerde çok değişmesi yetiştirilen tarım ürünlerini sayısı artırır.  Ülkemizde görülen iklim çeşitliliği, tarımsal üretimin de çeşitlenmesini sağlamıştır. 
Sıcaklık ve Su;yer yer kapalı havzaların buluması(İç Anadolu Bölgesi gibi) tarımsal üretimde sulamaya duyulan ihtiyacı artırmıştır.. 

Türkiye'de yapılan tarım yöntemleri
 İntansif (modern) tarım; Sulama, gübreleme, ilaçlama ve kaliteli tohum gibi uygulamalardan bilimsel yöntemlerle yararlanılan bu tarım metodunda doğal koşullara bağımlılık oldukça düşük olduğundan verim çok yüksektir. Türkiye’de özellikle Akdeniz ve Ege kıyılarında yapılan seracılık faaliyetleri, modern tarım metoduna örnek verilebilir.
 Ekstansif (ilkel) tarım; Geleneksel tarım yöntemi. Ekstansif tarım metodunda  ise sulama, gübreleme, ilaçlama ve kaliteli tohum kullanımı gibi uygulamalar yetersiz olduğundan verim düşüktür.
Organik tarım insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyen, üretimde kimyasal gübreler kullanılmayan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı olan tarımsal üretim biçimidir. Bu yöntemle yapılan tarımın temel amacı; temiz ve sağlıklı gıda, temiz toprak ve temiz su düşüncesidir.
Seracılık;Tarım ürünlerinin dış şartlarlardan konunmuş cam, plastik, fiberglastan vb ürünlerden yapılmış ve  zemini üretime elverişli hâle getirilmiş özel mekânlarda yapılan tarımdır. 

Nadas uygulaması olumsuz iklim şartlarından dolayı tarlaların bir yıl ekilip ikinci yıl ekilmeyerek üretim dışı kalmasıdır.

Sulama DSİ(Devlet Su İşleri) tarafından planlanıp uygulanmaktadır. Büyük sulama projeleri GAP(Güneydoğu Anadolu projesi) ile KOP(Konya Ovası projesi)dir. Bu durum yetersizdir, daha geniş alanlarda DOĞRU sulama yöntemlerini uygulamak gerekliliği söz konusudur.

Tarımı destekleyen kuruluşlar

-    Türkiye Zirai Donatım Kurumu
-    Devlet Su İşleri
-    Toprak Mahsûlleri Ofisi
-    Tarım Kredi Kooperatifleri
-    Ziraat Bankası
-    Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü
-    Çeşitli kooperatif ve kuruluşlar (Fiskobirlik, Tariş, Çukobirlik, Çaykur, Tekel vb.)

Türkiye'nin önemli tahıl ürünleri ve yetiştirme alanları(pdf olarak hazırlanıyor)

Tarımın Türkiye ekonomisindeki yeri ve önemi 

1-Tarım istihdam alanıdır. Türkiye'de aktif çalışan nüfusun %17'sinden fazlası tarım alanından istihdam edilmektedir. (Not; Bu durum gelişmemiş ülkelerde %50'den fazladır, gelişmiş ülkelerde ise %1 ile 5 arasındadır)

2- Tarım önemli bir üretim alanıdır. Ayrıca nüfusun beslenmesinde de tarıma büyük görev düşer. Türkiye birçok tarım ürününde üretim bakımından çok iyi durumdadır(bu ürünlerin fazlası ihraç edilmektedir), bazı ürünlerde ise kendimize yeter durumdayız. Bazı ürünleri de dışarıdan almaktayız. (Not; ürünlerindeki üretim miktarları yani rekolte durumu yıllara göre değişmekte. Bu durumun nedeni iklim sisteminde yaşanan değişmelerdir. Tarımda iklime bağlılığı azaltıp, modern tarım yaptığımızda bu üretimdeki değişmeler nispeten daha az olacaktır).

3- Ülkemizin sanayi sektörlerine ham madde üreten üretim alanıdır. Özellikle gıda sanayinde üretim çeşitliliği çoktur. Bunun yanında giyim ve orman ürünleri bakımından da önemli hammadde kaynakları üretilmektedir.

EK KAYNAKLAR

Türkiye'de yetiştirilen tarım ürünleri(ayrıntılı)

Türkiye Tarım Yöreleri(Araştırma yazısı)

Türkiye'nin tarım alanında yapması gereken doğru adımlar nelerdir?  

Dijital Tarım Kütüphanesi

Türkiye tarımsal İstatistikler TUİK VERİ 

Türkiye'de Tarım PDF Rapor

KONU SINAVLARI

Türkiye'de tarım konu sınavı2025

Tahıllar konulu sınav örneğı-etkinlik örneği2025

Endüstri bitkileri konu sınav örneği2025

Ana sayfa